«خطای انسانی» در جنگ خیبر/ واکنش پیامبر (ص) به این خطا چه بود؟

خطای انسانی در میدان نبرد اتفاقی است که در صدر اسلام نیز رخ داده است، از جمله در جنگ خیبرکه پیامبر اکرم صل الله علیه و آله واکنش جالبی نسبت به آن داشتند.

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا - ماجرای پیش آمده در خصوص هواپیمای اوکراینی و موضوع خطای انسانی رخ داده در آن اگر چه برای آحاد مختلف جامعه ناراحت کننده بود، اما مجالی برای ضد انقلاب و دشمنان قسم خورده ایران اسلامی فراهم کرد تا بتوانند به هجمه همه جانبه علیه ایران اسلامی ادامه دهند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در همین راستا یادداشتی از «سید مرتضی میرسراجی» دانشجوی دکتری تخصصی الهیات و معارف اسلامی، علوم قرآن و حدیث با موضوع خطای انسانی در جنگ خیبر و تبعات آن پیش رو شماست.

گاهی در جنگ‌ها، خطاهایی ناخواسته و غیر عمدی از سوی جهادگران راه خدا اتفاق می‌افتد که ممکن است باعث کشته شدن فرد مُجاهد یا در سطح کلان‌تر باعث شهادت عده زیادی از مجاهدان راه خدا و هم قطاران وی شود. بنابراین اتفاقات این چنینی، بخشی یا همه معادلات را بر هم می‌زند. باید گفت در زمینه‌های مختلف امکان بروز و ظهور «خطای انسانی» وجود دارد و الزاما مختص به عرصه نبرد و صحنه کارزار نیست که صد البته آن چه بیشتر مد نظر ماست با «بی‌انضباطی» و «بی‌مدیریتی» متفاوت است.

در صدر اسلام نیز  نمونه‌هایی را  در این خصوص یافت می‌شود که در ذیل مجموعه خطاهای انسانی و سهوی در میدان جنگ و نبرد می‌توان طبقه بندی نمود.

جناب «عامِر بن سِنان بن عبد الله بن قُشَیر اَسلَمی» معروف به «عامِر بن اَکوَع» یا «اِبن اَکوَع» [1] یکی از اصحاب گرانقدر و هنرمند پیامبر اسلام(ص) بودند که به گواه تاریخ در زمینه هنر شعر و شاعری مهارت خاصی داشتند. آن جناب در جنگ «خَیبَر» -در سال هفتم هجری- که در واقع نبرد میان مسلمانان با یهودیانِ پیمان شکنِ «بنی نَضیر» بود، شجاعانه شرکت نمودند و در حین نبردی که با یکی از یهودیان داشتند، شمشیر ایشان به سپر آن شخص خورد و سپس مجددا به خودشان اصابت نمود و  در اثر این ضربه، زخمی و مجروح شدند و در همان نبرد به جهت همین جراحت که به خود وارد نموده بودند به فیض عظمای شهادت نائل شدند.

جناب عامر بن اَکوَع در همان هنگامه نبرد که زخمی شده بودند و ظاهرا نفس‌های آخر را می کشیدند، خطاب به همرزمان خود گفتند: [ با این اشتباهی که کردم] خودم را کُشتم! ( یعنی خودکُشی کردم). این سخن وی به محضر مقدس پیامبر(ص) رسید و آن حضرت(ص) فرمودند: [ این طور نیست و او شهید است] و برای او دو پاداش [ در نزد خداوند متعال منظور] است. [2]

«اُسَید بن حُضَیر» (م.20ق.) یکی دیگر از اصحاب پیامبر اکرم(ص) گفت: عامر بن اَکوَع با این کارش اعمال خود را تباه و نابود ساخت. این خبر به عرضِ پیامبر بزرگوار اسلام(ص) رسید و ایشان در پاسخ به این عقیده باطل فرمودند:«كذب من قال ذلك. إن له لأجرين. إنه قتل مجاهدا و إنه ليعوم في الجنة عوم الدعموص.» [3]  بدین معنی که دروغ گفته هر کس که این مطلب را گفته است. قطعا برای [عامر بن اَکوَع] دو پاداش [ در نزد خداوند متعال ثبت شده] است و بی تردید او در حال جهاد [در راه خدا] شهید شده است و  بی شک او در بهشت، همچون ماهیان و آبزیان شنا می کند. [ یعنی غرق در نعمت ها و لذت های بی پایان بهشتی است].

جالب است بدانید، اُسَید بن حُضَیر همو که چنین دروغی را در شان عامر بن اَکوَع بیان کرده بود و پیامبر(ص) نیز به شدت با عقیده باطل او مخالفت نموده بودند، با طرز فکر غلط دیگری بعد از رحلت جانسوز رسول خدا(ص) از مخالفان و دشمنان درجه یک امیر مومنان حضرت امام علی(ع) شد تا آنجا که با همراهی افراد منافق و کور دل امت برای گرفتن بیعت برای اولین خلیفه سیاسی اسلام به خانه مبارک حضرت فاطمه زهرا(س) حمله ور شد تا در صورت عدم بیعت، آن جا را بسوزاند. [4]

نقل دیگری نیز در مورد آمرزیده بودن عامر بن اَکوَع با وجود «خطای انسانی» در نبرد وجود دارد که تمجید پیامبر(ص) از وی در آن به نظر می‌رسد.

«روزی  پیامبر اکرم (ص) در مسجد نشسته بودند که از آن حضرت (ص) در مورد تصور برخی از مسلمان‌ها راجع به نابودی همه اعمال عامر بن اَکوَع به خاطر اشتباه و خطای او در کشتن خود، سئوالی مطرح شد و ایشان علاوه بر تاکید بر دو پاداش گرفتن او در نزد خداوند متعال، در خصوص مقام و منزلت او به رغم خطایی که انجام داد، فرمودند: «إنه لجاهد مجاهد و قل عربي نشأ بها مثله.» [5] به معنای اینکه بی تردید [عامر بن اَکوَع] مبارزی جهادگر بود و کمتر عربی مثل او بود.

پی نوشت

[1] امتاع الاسماع،ج9،ص 302.

[2] الطبقات الکبری،ج4،ص227.

[3] همان.

[4] تنقیح المقال،ج11،ص 66.

[5] الطبقات الکبری،ج4،ص227.

انتهای پیام/4139/

منبع: آنا

کلیدواژه: خطای انسانی جنگ خیبر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۵۷۹۵۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مسجد و هویت‌بخشی به محله

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، ارتقا و رسیدگی به فضاهای عمومی  به ارتقا هرچه بیشتر زندگی عمومی در شهرها و محله‌ها می‌شود مساجد یکی از فضاهای عمومی هستند که با درگیری هرچه بیشتر شهروندان باعث هویت بخشی به شهر و محله می‌شود.  

محسن الويری (مدرس دانشگاه باقرالعلوم(ع)) در مقاله‌ای با عنوان «رويکردی تاريخی به مسجد به‌عنوان الگوی جامعه دينی و هويت‌بخش محله»  به این موضوع اشاره می‌کند که مسجد به معنی سجده‌گاه در اصطلاح شرعی به مکانی اطلاق می‌شود که برای نماز خواندن همه مسلمانان وقف شده باشد و مسجد علاوه بر مرکزیت برای عبادت، محلی برای نشان دادن هماهنگی بیشتر و همبستگی مردم برای رسیدن به اهداف الهی و انسانی است.

* مساجد و تاثیر آن برآداب شهروندی

 به زعم این پژوهشگر تاسیس مسجد از سوی پیامبر (ص) بلافاصله پس از ورود به شهر مدینه، تنها اقدامی نمادین برای نشان دادن جوهره عبودی جامعه و حکومت در اندیشه اسلامی نبود؛ بلکه با مروری بر متون دینی و تاریخی، چنین به نظر می‌آید که مسجد به عنوان نخستین فضای کالبدی شهری، الگو و ماکتی بود برای آنچه پیامبر (ص) در سطح کلان جامعه تعقیب می‌کردند.

یعنی پیامبر (ص) نخست الگویی از جامعه مطلوب و آرمانی اسلامی را در مقیاسی کوچک به نمایش گذاشتند تا مسلمانان ضمن یافتن نگاهی کلان نسبت به افق آینده، به تدریج و در فضای فراهم آمده در مسجد با احکام و معارف دینی آشنا شوند، متناسب با آموزه‌های دینی تربیت شوند و با آداب شهروندی در یک جامعه دینی انس بگیرند.

* مهمترین کارکرد مساجد

این پژوهشگر توضیح می‌دهد که بعدها مسلمانان با تأسی به پیامبر (ص) بنای شهرهای جدید مانند کوفه، بصره و قاهره را با ساختن مسجد آغاز کردند. مسجد از همان آغاز پیدایش در عصر پیامبر (ص) کارکردهای مختلفی داشت. مهمترین این کارکردها به رغم فراز و نشیبی که در گذار تاریخ یافته است، چنین است: کارکرد عبادی؛ کارکرد آموزشی؛ کارکرد فرهنگی و ارتباطاتی؛ کارکرد سیای و کارکرد اجتماعی.

الویری در ادامه این پژوهش توضیح می‌دهد که این کارکردها به ویژه با تکیه بر تجربه تاریخی، نمایانگر گونه‌ای خاص از تعامل بین انسان و خدا و نماد بیرونی جامعیت دین و تجسم جایگاه عبادت و علم به مثابه دو بال تعالی انسان ها در تفکر دینی است.

این پژوهشگر اینگونه جمع‌بندی می‌کند که جامه تحقق پوشیدن توسعه محله‌ای متناسب با باورهای دینی و ظرفیت‌ها و ضرورت‌های برخاسته از آرمان‌های نظام جمهوری اسلامی، نیازمند بازتعریف رسالت، نقش و کارکردهای مساجد محله با رعایت یکسانی‌ها و تفاوت‌های آن با مساجد جامع به ویژه از نظر گستره عمل بر اساس آموزه‌های دینی و ژرف‌کاری در تجربه تاریخی است و بر این اساس تمامی امور مربوطه به مساجد مانند معماری، اجزاء، کارگزاران، درآمدها و هزینه‌های آن نیز باید مورد بازنگری قرار گیرد.

گفتنی است، یافته‌های این پژوهش در همایش «همایش ملی مسجد و نظم اجتماعی در ایران» ارائه شده، این همایش توسط پژوهشگاه فرهنگ هنر و راتباطات اسفند ۱۴۰۲ برگزار شده است.

 

انتهای پیام/